Hayatımızı kolaylaştıran bilişim uygulamalarının değeri sarsıntı felaketinde bir defa daha anlaşıldı Deprem üzere doğal afetlerin Bursa escort öncesinde ve sonrasında bilişim uygulamalarını kullanıldığına dikkat çeken uzmanlar son Kahramanmaraş zelzelesinde olduğu üzere sivil toplum kuruluşlarının Twitter üzere mecralar üzerinden şahısların paylaştığı bilgilere dayanarak olay yerlerine ulaştığına dikkat çekiyor Antalya escort bayan Akıllı telefonların erken ihtar sistemlerini tamamlayan en değerli araçlardan olduğunu belirten uzmanlar İHA ların da yer ve hasar tespitindeki kıymetine işaret etti Uzmanlar afetlere hazırlık sürecinde sanal simülasyonların kullanılabileceğini sanal escort Manavgat simülasyonlar kullanılarak bir metaverse ortamında gerçeğe çok yakın senaryolar ile eğitimin sağlanabileceğini vurguluyor Üsküdar Üniversitesi Mühendislik ve Tabiat Bilimleri Fakültesi Bilgisayar Mühendisliği İngilizce Araştırma Vazifelisi Gamze Nilsu Çolak bilhassa doğal afetlerde kıymeti bir kere daha anlaşılan bilişim uygulamalarına ait değerlendirmede bulundu Her türlü afet süreci ve stratejisi evvelden planlanmalıdır Yaşanılan ve yaşanması mümkün krizler bir süreç olarak ele alındığında oluşum ve gelişim basamakları olduğunu belirten Gamze Nilsu Çolak Eğer oluşum evresinde gerekli kriz idaresi yapılamaz tedbirler alınmaz ve riskler azaltılmazsa kriz gelişim etabına sevk edilmiş olur Örneğin afetlere müdahale edilirken çok sayıda ulusal ve milletlerarası kuruluşlar hatta vatandaşlar tüm uygun niyetiyle birebir anda aksiyon almaya çalıştığı için ortaya bir koordinasyonsuzluk çıkabilmektedır Daha evvelki afet deneyimleri göstermiştir ki her türlü afet sürecinin hazırlığı planları ve stratejisi evvelden belirlenmelidir Bu hazırlıklar yapılırken yapay zekadan faydalanılarak tüm senaryolar kriz öncesinde hazırlanıp işlenebilir Oluşturulan bu senaryolara karşı mümkün aksiyon planları oluşturulur dedi Afetlere hazırlık sürecinde sanal simülasyonlar kullanılabilir Afetlere hazırlık sürecinde sanal simülasyonların kullanılabileceğini kaydeden Gamze Nilsu Çolak Var olan sistemlerle faal olarak ilgilenen çalışanlar ve gönüllüler sanal simülasyonlar kullanılarak bir metaverse ortamında gerçeğe çok yakın senaryolar ile eğitilebilirler Kriz anındaki idare başarılı bir irtibat süreciyle mümkündür Hele ki saniyelerin insan hayatında tesirli olduğu zelzele üzere kriz anlarında bilginin en yanlışsız hali en süratli halde yardım örgütlerine ve kitlelere aktarılmalıdır Bu da birçok sıkıntıya tahlil sağlayan teknolojiyle ve bilişim uygulamalarıyla sağlanır diye konuştu Sosyal medya üzerinden paylaşılan bilgiler kıymetli bilgi sağladı Araştırma Vazifelisi Gamze Nilsu Çolak afetler için özel olarak geliştirilmiş uygulamaların yanı sıra kitle kaynak crowdsourcing denilen acil durum bilgi sisteminin oluşturulması süreciyle de toplumsal medya üzerinden bilgi paylaşımı yapılabildiğini tabir etti Çolak 11 vilayetimizi etkileyen Kahramanmaraş zelzelesinde olduğu üzere sivil toplum kuruluşları Twitter üzere mecralar üzerinden şahısların paylaştığı bilgilere dayanarak olay yerlerine intikal etmektedirler Yalnızca afet anında değil afet öncesinde de toplumun afet risklerine karşı şuur seviyelerinin arttırılması üzere konularda bilişim uygulamalarından ve toplumsal mecralardan yararlanılmaktadır dedi Teknoloji krizlerin önlenmesinde de yer alabiliyor Son devirlerde doğal afetlere beşerî risklerin de eklendiğini kaydeden Araştırma Vazifelisi Gamze Nilsu Çolak Küresel ısınma süratli ve plansız kentleşme etraf kirliliği üzere etkenler insanlığı günden güne daha çok risk altında bırakıyor Teknoloji yalnızca kriz durumlarında değil aslında bu krizlerin öngörülmesinde hatta tahminen önlenmesinde ya da en makus senaryoda hazırlıklı olunabilmesinde de yer alıyor Teknolojinin afet idaresinde alabileceği rollerin var olduğunu söyleyebiliriz Örneğin sensörler taşınabilir internet ve objelerin interneti IoT ile toplanan datalarla ile gerçekleştirilen modeller sayesinde tehditler evvelden tespit edilebilir ve modelleme sistemleri ile tedbir alınması sağlanır Örneğin sensörler sayesinde Avusturalya Endonezya Fransa üzere ülkeler denizlerdeki sismik hareketleri takip ediyor ve ters durumlar ile tsunamilerin erken tespitini sağlayabiliyor diye konuştu Arama kurtarmada bilgi akışı hayati önemde Kriz esnasında teknolojinin yapabileceklerinin başında arama kurtarma çalışmalarına ait bilgi akışının geldiğini kaydeden Çolak Facebook Twitter WhatsApp gibi sosyal medya uygulamaları sayesinde gerçek vakitli olarak yardım çalışmalarına muhtaçlık olan alanlara takımların yönlendirilmesi sağlanıyor Keza 2012 yılında Karayipler de meydana gelen ve ilerleyen Sandy Kasırgası nda afet ile ilgili atılan 20 milyon tweet sayesinde yardım çalışmaları koordine edilebilmişti dedi Mobil uygulamalar hayatı kolaylaştırabilir Cep telefonlarına çarçabuk indirilen bazı mobil uygulamaların da kriz durumlarında hayatı kolaylaştırabileceğini belirten Gamze Nilsu Çolak Bu düşük maliyetli aplikasyonlar insanların muhtaçlığı olan bilgileri sunarak afetten korunmayı ve hayatta kalmaya yönelik ipuçları almayı sağlıyor Centers for Disease Control Prevention CDC My Hurricane Tracker QuakeFeed ise bunlardan kimileri OneEvent isimli diğer bir uygulama ise yerdeki ısı ve nem oranı üzere ibareleri takip ederek yangın ve su basması üzere durumları evvelden bildirebiliyor dedi Akıllı telefonlar erken ihtar sistemlerinin tamamlayıcısı Akıllı telefonların günümüzde erken ihtar sistemlerini tamamlayan en değerli araçlar olduğunu kaydeden Çolak şunları söyledi Akıllı telefonlar erken ikaz sistemlerini tamamlayan en değerli araçlardan olup son teknolojiyle birlikte çok kısa müddette bölgedeki herkese ulaşarak coğrafik bilgi sistemlerinden de yardım alarak olay yerinin tam koordinatlarını ve kaçış noktalarını uygulamalar üzerinden gösterebilmektedir Kimi taşınabilir uygulamalar ise sarsıntı anında internetin ve şebekelerin birden çöktüğü anlarda yalnızca Bluetooth ya da Wi Fi kullanarak yakın etraftaki beşerlerle haberleşme imkanı sağlamaktadır Örneğin Signal Offline uygulaması mahallî bir ağa bağlı olmadan etraftaki kullanıcılara Wi Fi üzerinden metin görsel ses üzere mesajlarınızı ulaştırıyor Bridgefy ise aygıtınızı Bluetooth üzerinden erişim alanındaki öteki aygıtlardan biriyle eşleştiriyor Ağa ne kadar çok kişi katılırsa o kadar büyüyor ve iletileşme imkânı tanıyor İHA lar yer ve hasar tespitine yardımcı oldu Arama ve kurtarma çalışmalarında yardıma gereksinimi olan afetzedelerin yer tespitinde ve binaların hasar tespitinde kullanılan bir öteki teknolojinin ise insansız hava araçlarıdır İHA olduğunu belirten Gamze Nilsu Çolak Havadan çekilen imgelerdeki binalar ve yollar yapay zekâ ve makine öğrenmesi ile çıkarımlar yapılarak haritalar daha süratli oluşturulabilir Drone teknolojisi ile geçmişteki birçok felakette onlarca hayat kurtardığı üzere Google tarafından yardım gereçlerinin afet bölgelerine İHA larla gönderilmesi üzerine bir çalışma da yürütülmektedir dedi Çolak afet idaresi esnasında gerek sınırların hasar görmesinden gerek çok fazla talep olmasından kullanılamaz hale gelen telekomünikasyon ağları ile ilgili olarak da açık kaynaklı portatif telekomünikasyon kuleleri geliştirildiğini de kaydederek Bu kuleler portatif bir formda taşınarak gereksinim olan yerde çok kısa mühlet içerisinde kurulabilir Hatta birtakım modülleri olay yerinde 3D yazıcı ile bile oluşturulabilmektedir Oluşum Avustralya da meydana gelen yanardağ patlamasının akabinde irtibatın sağlanamadığı Vanuatu da test edilmiş ve başarılı olmuştur dedi Kaynak BYZHA Beyaz Haber Ajansı